Mục lục
Lần đầu tiên mình nghe đến cụm từ “Quản lý chuỗi cung ứng” và “Logistics”, mình cứ tưởng đó là hai cách gọi khác nhau của cùng một ngành. Nhưng sau khi tìm hiểu kỹ, học hỏi qua các bài giảng, đọc tài liệu và quan sát thực tế, mình mới hiểu rằng đây là hai lĩnh vực có vai trò và phạm vi hoạt động khác biệt rõ rệt.
Hiểu lầm về “Logistics” như thế nào?
Hiểu lầm về “Logistics” như thế nào?
Mình nhớ hồi học cấp ba, nghe đến “logistics”, mình hình dung ra những chiếc xe tải chở hàng, những con tàu container khổng lồ cập cảng, rồi nhân viên kho vận bận rộn di chuyển hàng hóa. Trong đầu mình, logistics chỉ đơn giản là chuyện vận chuyển và giao nhận hàng. Và mình nghĩ: “Chắc logistics chỉ là công việc vận chuyển thôi, đâu có gì phức tạp”.
Cho đến khi mình bắt đầu học môn Quản trị chuỗi cung ứng tại trường, mọi thứ mới thực sự mở ra. Mình nhận ra, logistics chỉ là một “mảnh ghép” trong một bức tranh lớn hơn rất nhiều đó là quản lý chuỗi cung ứng (supply chain management).
Quản lý chuỗi cung ứng là gì?
Quản lý chuỗi cung ứng là gì?
Nói một cách dễ hiểu, chuỗi cung ứng là toàn bộ quá trình từ khi một sản phẩm chỉ mới là ý tưởng cho đến khi sản phẩm đó đến tay người tiêu dùng cuối cùng, thậm chí còn tiếp tục đến giai đoạn sau tiêu dùng (hậu mãi, thu hồi, tái chế,…). Quản lý chuỗi cung ứng là công việc lập kế hoạch, điều phối và tối ưu tất cả các hoạt động trong quá trình đó. Từ việc tìm kiếm nguyên vật liệu, lựa chọn nhà cung cấp, sản xuất, lưu kho, vận chuyển, phân phối đến dịch vụ khách hàng tất cả đều nằm trong phạm vi quản lý chuỗi cung ứng.
Điều mình bất ngờ là quản lý chuỗi cung ứng không chỉ liên quan đến hàng hóa, mà còn bao gồm cả thông tin, dòng tiền, và cả mối quan hệ giữa các đối tác trong chuỗi. Đây là một lĩnh vực cực kỳ rộng, đòi hỏi tư duy chiến lược, kỹ năng phân tích dữ liệu và khả năng quản lý con người.
Logistics mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng
Logistics mắt xích quan trọng trong chuỗi cung ứng
Sau khi hiểu được bức tranh tổng thể, mình nhận ra logistics chính là một phần trong chuỗi cung ứng, cụ thể hơn là phần đảm nhận việc di chuyển và lưu trữ hàng hóa, dịch vụ và thông tin từ điểm xuất phát đến điểm tiêu dùng.
Có thể nói, nếu chuỗi cung ứng là một “bản nhạc giao hưởng”, thì logistics chính là phần nhịp điệu giữ cho mọi thứ vận hành trơn tru. Logistics bao gồm các hoạt động cụ thể như: quản lý kho, vận chuyển hàng hóa, đóng gói, xử lý đơn hàng, kiểm kê, giao hàng và cả xử lý hàng hoàn trả.
Điều quan trọng mình học được là: một chuỗi cung ứng hiệu quả không thể thiếu một hệ thống logistics vận hành tốt. Ngược lại, logistics cũng không thể hoạt động hiệu quả nếu không có sự phối hợp chặt chẽ từ toàn bộ chuỗi cung ứng.
Sự khác biệt chính giữa hai lĩnh vực
Sự khác biệt chính giữa hai lĩnh vực
Dưới đây là một vài điểm khác biệt cốt lõi giữa Quản lý chuỗi cung ứng và Logistics mà mình đã đúc kết được:
| Tiêu chí | Logistics | Quản lý chuỗi cung ứng |
| Phạm vi hoạt động | Tập trung vào việc vận chuyển, lưu kho, phân phối | Bao quát toàn bộ quá trình từ nguyên vật liệu đến khách hàng cuối cùng |
| Mục tiêu chính | Đảm bảo hàng hóa được giao đúng nơi, đúng thời gian, đúng chi phí | Tối ưu toàn bộ chuỗi để giảm chi phí, tăng hiệu quả và giá trị cho khách hàng |
| Tính chiến lược | Mang tính vận hành, ngắn hạn | Mang tính chiến lược, dài hạn |
| Mức độ phối hợp | Phối hợp chủ yếu với nội bộ và các bên liên quan gần | Cần sự phối hợp toàn diện giữa nhiều bộ phận, đối tác, khách hàng và nhà cung cấp |
| Mức độ phối hợp | Tác động trực tiếp đến hiệu quả giao hàng và chi phí logistics | Tác động đến toàn bộ hiệu suất và năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp |
Điều quan trọng là mỗi lĩnh vực sẽ cần những kỹ năng khác nhau. Nếu bạn là người yêu thích sự chính xác, quản lý chi tiết, thích vận hành trơn tru thì logistics rất phù hợp. Nhưng nếu bạn là người thích nhìn bức tranh toàn cảnh, thích lập kế hoạch, phân tích và điều phối thì quản lý chuỗi cung ứng sẽ là hướng đi đầy hứa hẹn. Mình nhận ra rằng, mỗi mắt xích trong chuỗi cung ứng đều quan trọng và cần được đầu tư đúng mức. Logistics tốt sẽ giúp sản phẩm đến tay khách hàng nhanh hơn, đúng hơn. Chuỗi cung ứng tốt sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí, nâng cao hiệu quả và tăng khả năng cạnh tranh.
Trường Cao đẳng Sài Gòn nơi mình đang theo học hiện đang tuyển sinh các ngành học Logistics Chuỗi cung ứng với chương trình đào tạo sát thực tế, giảng viên nhiệt huyết và môi trường học tập năng động, sáng tạo.Tại đây, bạn không chỉ học kiến thức chuyên môn, mà còn được thực hành trực tiếp, tham gia các chuyến tham quan doanh nghiệp, và kết nối với các chuyên gia trong ngành ngay từ năm đầu tiên. Nếu bạn cảm thấy hứng thú với ngành Logistics hay Quản lý chuỗi cung ứng sau khi đọc bài viết này, thì đừng ngần ngại biến đam mê thành hành động ngay từ hôm nay.
